Czas mija nieubłaganie. Po latach młodości i radości życia przychodzi okres mniejszej sprawności, pojawiają się choroby związane z wiekiem. Proces ten dotyczy ludzi i zwierząt.

Niestety, nasi czworonożni przyjaciele starzeją się szybciej. U dużych ras psów pierwsze objawy starości mogą pojawić się w wieku 5-6 lat. U mniejszych ras i kotów – kilka lat później.

Geriatria to dziedzina medycyny weterynaryjnej, która zajmuje się dolegliwościami wieku starczego. Odpowiednia profilaktyka, wczesne rozpoznanie problemu i prawidłowe leczenie pozwalają zwierzęciu przeżyć ostatnie lata w komforcie. Wielu pacjentów nie jesteśmy w stanie wyleczyć ani powstrzymać rozwoju choroby. Możemy jednak pomóc zwierzętom chorować.

Rolą lekarza weterynarii – geriatry jest także pomoc właścicielom zwierząt w określeniu momentu, w którym pojawia się cierpienie naruszające dobrostan pacjenta, momentu, w którym najlepszym, co możemy zrobić, to nie pozwolić mu dalej cierpieć.

.

Starzenie się organizmu wiąże się z obniżoną przemianą materii, zaburzeniami metabolicznymi, zmniejszoną sprawnością układu immunologicznego i pojawianiem się przeciwciał niszczących własne tkanki.

Może to spowodować:

  • wychudzenie lub przyrost masy ciała
  • osłabienie
  • zmianę zachowania
  • zaburzenia trawienia
  • zaburzenia oddawania moczu i kału
  • trudności w poruszaniu się
  • zmienny apetyt
  • zmiany skórne
  • zmiany w jamie ustnej

Występowanie tych objawów powinno skłonić opiekuna zwierzęcia do konsultacji weterynaryjnej.

Choroby często występujące u psów seniorów:

  • choroby serca
  • schorzenia jamy ustnej
  • choroby wątroby, nerek i pęcherza moczowego
  • zaburzenia hormonalne
  • choroby narządu ruchu
  • choroby układu rozrodczego
  • choroby oczu
  • nowotwory

Choroby często występujące u kotów seniorów:

  • choroby wątroby i nerek
  • choroby jelit
  • cukrzyca
  • choroby serca
  • choroby oczu
  • choroby zębów
  • nadciśnienie
  • nadwaga
  • nowotwory

U psów w podeszłym wieku powinniśmy pamiętać o odpowiedniej diecie, aby zapobiec tyciu czy też chudnięciu, a także ograniczyć ryzyko wystąpienia chorób i spowolnić procesy starzenia się.

1) Zapotrzebowania pokarmowe:

Wraz z wiekiem u zwierząt dochodzi do zmian, które wpływają na zdolność zjadania, trawienia i wykorzystywania składników pokarmowych. U psów starszych zauważalny jest spadek masy mięśniowej, zwolnienie tempa przemian metabolicznych, a także aktywności fizycznej, przez co zapotrzebowanie zwierząt na energię pokarmową zmniejsza się.

Dlatego większość karm komercyjnych dla seniorów, charakteryzuje się niższą gęstością kaloryczną niż dla zwierząt dorosłych (około 20% mniej). U większości psów apetyt nie zmienia się, jednak ze względu na słabszy zmysł węchu i smaku, niektóre osobniki stają się bardziej wybredne. Dlatego należy zwracać uwagę, aby nie traciły na wadze.

Zapotrzebowanie na białko nie wzrasta wraz z wiekiem, można się nawet spotkać, że w karmach komercyjnych dla seniorów jest ono niższe niż w karmach dla zwierząt dorosłych. Ma to zapobiec pogłębiania się niezauważalnej dla właściciela postaci przewlekłej niewydolności nerek, która często występuje u zwierząt starszych. Dlatego warto dostarczać wysokiej jakości łatwo przyswajalnego białka, które można znaleźć np. w rybach, drobiu, białym serze, jajkach. Z tej samej przyczyny co ograniczenie poziomu białka w diecie, ograniczony bywa poziom fosforu. W karmach o małej zawartości fosforu, często bywa też ograniczony poziom wapnia, aby zachować prawidłowy stosunek wapnia do fosforu (1,2:1).

Niedobór lub nadmiar witamin może powodować wiele zaburzeń metabolicznych, dlatego warto podawać preparaty mineralno – witaminowe dostępne w lecznicach weterynaryjnych.

2) Zasady żywienia

Wraz z wiekiem następują nieodwracalne zmiany w błonie śluzowej przewodu pokarmowego, które zakłócają trawienie i wchłanianie. Dlatego powinno się zmniejszyć i podzielić dzienną dawkę karmy na trzy lub cztery porcje, odciążając tym samym przewód pokarmowy.
Ważne jest, aby pokarm podawany był o temperaturze pokojowej o stałych porach. Nie należy zostawiać miski z pokarmem cały czas dostępnej dla zwierzęcia, gdyż prowadzi to do rozregulowania procesów metabolicznych oraz otyłości.
Jeżeli pies ma trudności z pobieraniem pokarmu ze względu na problemy z uzębieniem, konieczne może okazać się namaczanie pokarmu w wodzie przed podaniem. Wskazana może być także zmiana karmy suchej na wilgotną (z puszki). Należy pamiętać, aby zwierzę miało stały dostęp do świeżej wody.

3) Sposoby żywienia

 Jedzenie gotowane

Warto zastanowić się, czy jesteśmy w stanie zapewnić psu wszystkie niezbędne składniki żywieniowe w odpowiednich proporcjach przygotowując posiłki samodzielnie? Dużo łatwiejszym rozwiązaniem wydaję się być kupno gotowej, przeznaczonej dla zwierząt geriatrycznych karmy. Jeśli jednak zdecydujemy się gotować sami, należy posiłek skomponować z trzech grup pokarmów: dobrej jakości mięsa lub ryb (około 30%), wypełniaczy (około 50%) – ryż, płatki owsiane, jęczmienne, makaron oraz warzyw i owoców (około 20%) – poza warzywami strączkowymi, gdyż działają wzdymająco.

Niektóre pokarmy są dla zwierząt szkodliwe, podawanie ich systematycznie w małych ilościach czy też jednorazowo w dużej dawce może doprowadzić do zatrucia, uszkodzenia narządów, a nawet śmierci. Dlatego należy unikać m.in.: czekolady (substancją toksyczną jest teobromina, która powoduje wzmożoną aktywność serca i układu oddechowego), czosnku/cebuli (toksyczne dwusiarczki doprowadzają do rozpadu czerwonych krwinek), rodzynek (działają drażniąco na nerki). Wyeliminować należy słodycze, cukier, sól, kości, wędliny, oraz smażone, wędzone i przyprawiane potrawy.

 Gotowa karma

Gotowe karmy dla psów zawierają najczęściej wszystkie niezbędne składniki potrzebne do prawidłowego funkcjonowania zwierzęcia. Decydując się a taką karmę należy pamiętać, aby była ona dostosowana do wieku.

4) Żywienie starszych psów z zaburzeniami zdrowotnymi

Zwierzęta chore muszą otrzymywać pokarm dostosowany do stanu organizmu, a zarazem wspomagający organizm i ułatwiający powrót do zdrowia. W takich przypadkach najlepsze są gotowe diety weterynaryjne, gdyż właściciel nie jest w stanie przygotować odpowiednio zbilansowanego pożywienia. Zadaniem opiekuna jedynie będzie, sprawdzanie daty ważności, nie dopuszczenie do wietrzenia karmy oraz powstrzymywanie się od podawania dodatkowych produktów spożywczych, które mogłyby zakłócić zbilansowanie diety przez producenta.